FAQ

Oferta dla bezrobotnych i poszukujących pracy

Powiatowy Urząd Pracy oferuje bezrobotnym usługi takie jak:

pośrednictwo pracy,
poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa,
umożliwienie udziału w szkoleniach,
korzystanie ze świadczeń pieniężnych, itd.

Jeśli chcesz skorzystać z pomocy PUP, musisz zarejestrować się jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy we właściwym - ze względu na miejsce zamieszkania - Powiatowym Urzędzie Pracy.

Osoby uprawnione do skierowania do wykonywania prac społecznie użytecznych

Możesz zostać skierowany do wykonywania prac społecznie użytecznych, jeśli jesteś osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku, a jednocześnie korzystasz ze świadczeń pomocy społecznej albo uczestniczysz w wyniku skierowania przez powiatowy urząd pracy w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielnienia, lokalnym programie pomocy społecznej lub w indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego.

Prace społecznie użyteczne mogą być wykonywane w wymiarze do 10 godzin tygodniowo.

Po jakim czasie nabywa się prawo do zasiłku?

Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy po spełnieniu warunków określonych w art. 71 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Dodatkowo wpływ na datę nabycia prawa do zasiłku ma:

odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie;
niepodjęcie po skierowaniu szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, stażu, wykonywania prac, o których mowa w art. 73a lub innej formy pomocy określonej w ustawie;
tryb rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego (np. porozumienie stron, wypowiedzenie pracownika, zwolnienie dyscyplinarne);
otrzymanie przewidzianego w odrębnych przepisach świadczenia w postaci jednorazowego ekwiwalentu pieniężnego za urlop górniczy, jednorazowej odprawy socjalnej, zasiłkowej, pieniężnej po zasiłku socjalnym, jednorazowej odprawy warunkowej lub odprawy pieniężnej bezwarunkowej;
otrzymanie odszkodowania za skrócony okres wypowiedzenia umowy o pracę;
odbywanie odpłatnej praktyki absolwenckiej i otrzymywanie z tego tytułu miesięcznie świadczenia pieniężnego w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę;
posiadanie zgłoszonego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej; rozwiązanie stosunku pracy zawartego na podstawie skierowania przez urząd pracy do pracodawcy otrzymującego w ramach tego skierowania grant, świadczenie aktywizacyjne albo dofinansowanie wynagrodzenia przed upływem obowiązujących okresów.

Po pracy w Niemczech nabyłem prawo do zasiłku dla bezrobotnych i przyjechałem do Polski w celu poszukiwania pracy. Przez trzy miesiące pobierałem transferowany do Polski niemiecki zasiłek dla bezrobotnych. Nie udało mi się jednak znaleźć w kraju zatrudnienia. Myślę o powrocie do Niemiec. Czy będzie mi przysługiwało dalej prawo do niemieckiego zasiłku?

TAK, ale pod pewnymi warunkami. W myśl unijnych przepisów o koordynacji osoba bezrobotna, która pobierała transferowany zasiłek dla bezrobotnych z jednego państwa do innego państwa członkowskiego (w tym przypadku z Niemiec do Polski), będzie nadal uprawniona do świadczeń zgodnie z ustawodawstwem państwa, które ten zasiłek przyznało, o ile powróci do państwa właściwego (w tym przypadku Niemiec) w chwili zakończenia lub przed upływem okresu, na jaki przyznany był transfer zasiłku dla bezrobotnych.
Oznacza to, że jeśli okres, na jaki został przyznany niemiecki zasiłek dla bezrobotnych nie zakończył się, a bezrobotny powróci do Niemiec przed upływem 3 miesięcy, będzie mógł dalej pobierać niemiecki zasiłek dla bezrobotnych w tym państwie.

Pomoc w poszukiwaniu pracy dla osób niepełnosprawnych

Informacje w tym zakresie znajdziesz na stronie Dla niepełnosprawnych.

Pośrednictwo pracy dla bezrobotnych i poszukujących pracy

Pośrednictwo pracy jest jedną z podstawowych usług oferowanych przez powiatowe urzędy pracy. Polega na udzielaniu pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia poprzez pozyskiwanie ofert pracy, ich upowszechnianie, informuje o aktualnej sytuacji i przewidywanych zmianach na rynku pracy, informowanie o ofertach pasujących do wymagań osób poszukujących pracy oraz inicjowanie kontaktów z potencjalnymi pracodawcami.

Pośrednictwo pracy realizowane przez urzędy pracy zawsze jest nieodpłatne, dobrowolne, ogólnie dostępne, jawne (wszystkie oferty pracy są podawane do wiadomości bezrobotnym i poszukującym pracy) i świadczone na zasadach równości (nie dyskryminuje nikogo bez względu na jego płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie lub orientację seksualną).

Pracowałem ostatnio w Szwecji, ale zakończyłem umowę o pracę i zdecydowałem się na powrót do Polski. Jakie dokumenty powinienem uzyskać przed wyjazdem, aby przedstawić je w polskim urzędzie pracy?

Zarejestrowany w polskich służbach zatrudnienia (powiatowym urzędzie pracy) bezrobotny, który pracował ostatnio w innym państwie członkowskim (w tym przypadku Szwecji), powinien złożyć w polskiej instytucji właściwej – wojewódzkim urzędzie pracy – wszelkie posiadane dokumenty potwierdzające jego pracę za granicą. Oznacza to, że przed wyjazdem ze Szwecji koniecznie musi uzyskać od swojego pracodawcy bądź pracodawców dokumenty świadczące o jego okresach pracy, np. świadectwa pracy, odcinki wypłat, dokumenty podatkowe, itp. W myśl unijnych przepisów o koordynacji - polska instytucja właściwa, tj. instytucja dokonująca sumowania okresów, ma obowiązek skontaktować się z instytucjami państw, w których bezrobotny również pracował, w celu ustalenia wszystkich okresów ubezpieczenia, zatrudnienia lub pracy na własny rachunek spełnionych w tych państwach. Zagraniczna instytucja właściwa na podstawie dokumentów dostarczonych przez bezrobotnego i przesłanych przez polską instytucję właściwą wystawi urzędowy dokument SED z serii U, w którym potwierdzi okresy ubezpieczenia, zatrudnienia lub pracy na własny rachunek. Niemniej, zgodnie z przepisami unijnymi , bezrobotny może sam zwrócić się do szwedzkiej instytucji właściwej z wnioskiem o wydanie dokumentu potwierdzającego okresy pracy spełnione przez niego w tym państwie – tzw. dokumentu U1. Jeśli jednak osoba bezrobotna, przed wyjazdem z państwa ostatniej pracy nie uzyska ww. dokumentu U1, zrobi to wojewódzki urząd pracy. Obowiązkiem bezrobotnego jest jednak złożenie w wojewódzkim urzędzie pracy wszelkich posiadanych dokumentów potwierdzających jego pracę za granicą. Po otrzymaniu tych dokumentów wojewódzki urząd pracy zwróci się do zagranicznej instytucji właściwej z prośbą o oficjalne potwierdzenie na odpowiednim dokumencie urzędowym (dokumencie SED) spełnionych w tym państwie okresów ubezpieczenia, zatrudnienia lub pracy na własny rachunek.

Przez 3 ostatnie lata wyjeżdżałam na 8 miesięcy w roku do Holandii do pracy sezonowej w rolnictwie. W Polsce nie mogę znaleźć pracy. W Holandii nie mogę się ubiegać o zasiłek dla bezrobotnych, ponieważ po zakończonej pracy nie mam tam gdzie mieszkać. Czy należy mi się zasiłek dla bezrobotnych w Polsce z tytułu pracy za granicą?

Jak wyjaśniono w odpowiedzi powyżej, okres pracy za granicą może być, co do zasady, zaliczony do uprawnień do zasiłku w Polsce jedynie w sytuacji, gdy bezrobotny ostatni okres ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia spełnił w Polsce. Istnieje jednak wyjątek od tej zasady, który pozwala uwzględnić ostatni okres ubezpieczenia, zatrudnienia lub pracy na własny rachunek w innym państwie członkowskim i na jego podstawie przyznać prawo do zasiłku dla bezrobotnych w Polsce. Zgodnie z unijnymi przepisami o koordynacji, powyższy wyjątek może być stosowany do pewnych kategorii pracowników, którzy utrzymują bliskie związki z krajem swego pochodzenia, np.: do pracowników sezonowych lub pracowników transportu międzynarodowego. Biorąc pod uwagę, że osoba zainteresowana wyjeżdżała do Holandii tylko na okres prac sezonowych, po czym wracała do Polski, do swojej rodziny, można przypuszczać, że zostanie objęta wyjątkiem wynikającym z unijnych przepisów o koordynacji i wojewódzki urząd pracy zaliczy jej okres pracy w Holandii do okresu uprawniającego do zasiłku dla bezrobotnych w Polsce. Należy jednak dodać, że aby uzyskać prawo do zasiłku dla bezrobotnych na zasadach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, bezrobotny musi spełnić wymogi określone również w polskim ustawodawstwie. W związku z powyższym osoba zainteresowana otrzyma zasiłek dla bezrobotnych w Polsce pod warunkiem udokumentowania okresu 365 dni ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia liczonych w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień jej rejestracji w powiatowym urzędzie pracy. Do okresu tego zaliczone zostaną okresy ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia w Holandii oraz ewentualne okresy zatrudnienia w Polsce w wymaganym okresie.

Przez jaki okres przyznawany jest dodatek aktywizacyjny?

Będziesz otrzymywał dodatek aktywizacyjny przez:

przez połowę okresu, w jakim przysługiwałby Ci jeszcze zasiłek, w wysokości do 50% zasiłku dla bezrobotnych,
- jeśli jesteś bezrobotny, masz prawo do zasiłku i z własnej inicjatywy podjąłeś zatrudnienie lub inną pracę zarobkową;
przez cały okres, w jakim przysługiwałby Ci jeszcze zasiłek, w wysokości stanowiącej różnicę między minimalnym wynagrodzeniem za pracę a otrzymywanym wynagrodzeniem, nie większej jednak niż 50% zasiłku dla bezrobotnych,
- jeśli podjąłeś zatrudnienie w wyniku skierowania przez powiatowy urząd pracy

Przez ostatnie 5 lat pracowałem na terenie Niemiec. Straciłem pracę. Gdzie powinienem ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych?

Zgodnie z unijnymi przepisami o koordynacji osoba bezrobotna podlega ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym była ostatnio ubezpieczona z tytułu wykonywania pracy najemnej lub pracy na własny rachunek. Oznacza to, że jeśli ostatni okres pracy został spełniony w Niemczech, osoba taka powinna się zarejestrować w niemieckich służbach zatrudnienia (niemieckim urzędzie pracy) i tam złożyć wniosek o przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych, na podstawie niemieckiego ustawodawstwa.

Przez ostatnie lata pracowałem w Czechach, ale na każdy weekend wracałem do domu, gdyż mieszkam blisko granicy. Gdzie powinienem ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych?

Pracownik przygraniczny to osoba pracująca na terytorium jednego państwa i zamieszkująca na terytorium innego państwa, do którego powraca każdego dnia lub przynajmniej raz w tygodniu. Osoba taka podlega ustawodawstwu państwa zamieszkania i w tym państwie powinna się ubiegać o przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych z zaliczeniem okresów pracy spełnionych za granicą. Oznacza to, że osoba pracująca w Czechach, która mieszka w Polsce, po zakończonej pracy powinna zarejestrować się jako osoba bezrobotna we właściwym miejscowo powiatowym urzędzie pracy i złożyć odpowiednie dokumenty w wojewódzkim urzędzie pracy w celu ustalenia uprawnień do zasiłku dla bezrobotnych.

Przykład:
Pani Pawlak zamieszkiwała i pracowała w Słubicach w Polsce do końca 2011 r. 1 lutego 2012 r. podjęła pracę we Frankfurcie nad Odrą w Niemczech, przy czym wciąż zamieszkiwała w Słubicach i codziennie dojeżdżała do pracy. Pani Pawlak utraciła pracę w Niemczech w sierpniu 2013 r. W tym przypadku Pani Pawlak, jako pracownik przygraniczny, może ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych wyłącznie w Polsce, a więc powinna jak najszybciej zarejestrować się jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w Słubicach.

Przygotowanie zawodowe dorosłych dla bezrobotnych

Przygotowanie zawodowe dorosłych jest formą aktywizacji przeznaczoną do realizacji przede wszystkim u pracodawcy, według programu obejmującego nabywanie umiejętności praktycznych i wiedzy teoretycznej. Kończy się egzaminem.

Na naukę umiejętności praktycznych u pracodawcy przeznacza się co najmniej 80% czasu, 20% czasu to nauka teorii, która może odbywać się u pracodawcy lub w instytucji szkoleniowej. Uczestnik otrzymuje stypendium w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych.

Przygotowanie zawodowe dorosłych odbywa się w dwóch formach:

krótszej - przyuczenie do pracy dorosłych, które umożliwia zdobycie umiejętności lub wybranych kwalifikacji zawodowych i kończy się egzaminem sprawdzającym przeprowadzonym przez komisję egzaminacyjną izby rzemieślniczej, instytucję szkoleniową wpisaną do rejestru instytucji szkoleniowych lub inną instytucję uprawnioną do przeprowadzania egzaminów wskazaną przez powiatowy urząd pracy.
dłuższej - praktyczna nauka zawodu dorosłych, która umożliwia uzyskanie zawodu i kończy się egzaminem przeprowadzanym przez okręgową komisję egzaminacyjną w systemie oświaty lub egzaminem czeladniczym przeprowadzanym przez komisje izb rzemieślniczych.

Uczestnictwo w przygotowaniu zawodowym dorosłych umożliwia zdobycie nowego zawodu, pojedynczych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności zawodowych.

Roboty publiczne dla bezrobotnych

Informacje w tym zakresie znajdziesz na stronie Roboty publiczne.

Rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron, a prawo do zasiłku

Sposób rozwiązania umowy o pracę ma wypływ na nabycie prawa do zasiłku.
Osoba, która w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem we właściwym powiatowym urzędzie pracy rozwiązała stosunek pracy lub stosunek służbowy za wypowiedzeniem albo na mocy porozumienia stron, nabędzie prawo do zasiłku po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy i okres pobierania zasiłku ulegnie skróceniu o 90 dni.

Wyjątek stanowi przypadek, gdy porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy albo rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub pracownik rozwiązał umowę o pracę w trybie art. 55 § 1¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.

Staże dla bezrobotnych

Staż stanowi formę aktywizacji zawodowej osoby bezrobotnej, która umożliwia nabycie umiejętności praktycznych/kompetencji do wykonywania pracy przez realizowanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Staż odbywa się na podstawie umowy zawartej przez starostę z pracodawcą, według określonego programu. Pracodawca ma obowiązek wyznaczyć opiekuna stażu.

Stażysta otrzymuje co miesiąc stypendium w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych.

Utrata statusu osoby bezrobotnej

Informacje w tym zakresie znajdziesz na stronie Utrata statusu osoby bezrobotnej.

W jakich przypadkach traci się prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Informacje w tym zakresie znajdziesz na stronie Zasiłek dla osób bezrobotnych.

W jakim terminie muszę się zarejestrować jako bezrobotny?

Osoba może zarejestrować się jako osoba bezrobotna w dowolnym momencie, gdyż ustawa o promocji zatrudnienia nie narzuca określonego terminu. Należy jednak podkreślić, że wszelkie uprawnienia wynikające z nabycia statusu osoby bezrobotnej przyznawane są od daty rejestracji. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż w przypadku ustalenia prawa do zasiłku badany jest okres 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania.

Wróciłem do Polski po kilku latach pracy w Wielkiej Brytanii. Zarejestrowałem się w powiatowym urzędzie pracy, ale marszałek województwa odmówił mi prawa do zasiłku dla bezrobotnych z uwzględnieniem okresu pracy za granicą. Dlaczego?

W myśl unijnych przepisów o koordynacji zaliczenie okresów ubezpieczenia spełnionych za granicą może nastąpić wyłącznie pod warunkiem spełnienia przez bezrobotnego ostatniego okresu ubezpieczenia na terytorium państwa, w którym ubiega się on o zasiłek, czyli w tym przypadku na terytorium Polski. Jak wynika z powyższego pytania, osoba zainteresowana ostatni okres ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia spełniła na terytorium Wielkiej Brytanii. W związku z powyższym okres jej pracy za granicą nie może być zaliczony do przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych w Polsce.
Od tej generalnej zasady istnieje jednak wyjątek , zgodnie z którym bezrobotny, który oddaje się do dyspozycji służb zatrudnienia na terytorium państwa, w którym zamieszkuje lub który powraca na to terytorium korzysta ze świadczeń zgodnie z ustawodawstwem tego państwa tak, jakby był tam ostatnio zatrudniony. Tak więc, warunkiem uzyskania zasiłku dla bezrobotnych w Polsce, jeżeli nie była ona państwem ostatniego zatrudnienia, jest wykazanie, że podczas pracy za granicą ciągle zamieszkiwaliśmy w Polsce. Zgodnie z unijnymi przepisami o koordynacji przy ustalaniu miejsca zamieszkania danej osoby należy porównać czas trwania i ciągłość pobytu danej osoby w obu państwach, a także dokonać analizy sytuacji osobistej tej osoby, na którą składają się: charakter i specyfika jej pracy, jej więzi rodzinne, prowadzenie jakiejkolwiek działalności o charakterze niezarobkowym, jej sytuacja mieszkaniowa oraz państwo, w którym dana osoba uważana jest za rezydenta dla celów podatkowych. Jednocześnie należy zaznaczyć, że miejsce zwykłego zamieszkania nie jest równoznaczne z miejscem stałego zameldowania. W myśl unijnych przepisów o koordynacji dopiero w przypadku, gdy ww. kryteria nie pozwolą na jednoznaczne ustalenie zwykłego miejsca zamieszkania danej osoby, można wziąć pod uwagę zamiar tej osoby oraz cel jej wyjazdu do innego państwa.
Po złożeniu wniosku o przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych w wojewódzkim urzędzie pracy, osoba bezrobotna zobowiązana jest do złożenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, oświadczenia dotyczącego jej sytuacji życiowej podczas pracy za granicą, na podstawie którego wojewódzki urząd pracy ustali, gdzie znajdowało się jej miejsce zwykłego zamieszkania w trakcie pracy za granicą.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych

Informacje w tym zakresie znajdziesz na stronie Obowiązujące stawki, kwoty i wskaźniki.

Zasiłek dla bezrobotnych

Zasiłek dla bezrobotnych to świadczenie, wypłacane osobom bezrobotnym przez powiatowe urzędy pracy po dokonaniu formalnej rejestracji i spełnieniu odpowiednich warunków.

Przejdź na stronę Zasiłek dla osób bezrobotnych, aby dowiedzieć się więcej.

Zwrot kosztów opieki nad dzieckiem

Zwrot kosztów opieki nad dzieckiem to możliwość zrefundowania bezrobotnym posiadającym co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia lub co najmniej jedno dziecko niepełnosprawne do 18 roku życia – po wcześniejszym udokumentowaniu – części kosztów poniesionych w związku z opieką nad:

dzieckiem lub dziećmi do lat siedmiu albo
osobą zależną, czyli taką, która ze względu na stan zdrowia lub wiek wymaga stałej opieki i jest połączona więzami rodzinnymi, powinowactwem lub zamieszkuje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą bezrobotną.

Warunkiem przyznania omawianej refundacji jest:

podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;
skierowanie na staż, przygotowanie zawodowe dorosłych lub szkolenie

oraz osiąganie z tego tytułu miesięcznie przychodów nieprzekraczających minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Jeśli chcesz ubiegać się o refundację kosztów opieki nad dzieckiem, złóż we właściwym powiatowym urzędzie pracy wniosek wraz z załącznikami, które potwierdzą, jakie koszty poniosłeś (np. faktura z przedszkola).

Zwrot kosztów przejazdu

O zwrot kosztów przejazdu z miejsca zamieszkania może się ubiegać osoba na podstawie skierowania PUP która podjęła:

zatrudnienie lub inną pracę zarobkową,
staż,
przygotowanie zawodowe dorosłych,
prace społecznie użyteczne poza miejscem zamieszkania lub pobytu
oraz uzyskuje wynagrodzenie lub inny przychód w wysokości nieprzekraczającej 200% minimalnego wynagrodzenia brutto za pracę.

Ponadto o zwrot kosztów dojazdu i powrotu mogą ubiegać się osoby skierowane przez PUP:

na zajęcia z zakresu poradnictwa zawodowego lub pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy i dojeżdża do tych miejsc,
do pracodawcy który zgłosił ofertę pracy, jeżeli siedziba tego pracodawcy znajduje się poza miejscem zamieszkania bezrobotnego,
na badania lekarskie lub psychologiczne i powrotu do miejsca zamieszkania.